Kreando Resiliente Ekosistemanan na Kosta
Un di e metanan riba término largu pa Karibe Hulandes ta pa mehorá ekosistemanan na kosta ku ta salú i por sobrebibí impaktonan di kambio di klimapa 2030. Pa por logra e meta akí, nos ta enfoká riba e siguiente puntonan.
Redusí Menasanan Kousá pa Hende Kontra e Ekosistemanan na Kosta
WWF-NL ta trata na redusí e preshon riba e ekosistema di kosta den Karibe Hulandes dor di traha ku ‘stakeholdernan’ lokal. Redukshon di preshonnan lokal riba ekosistemanan na kosta, inkluyendo refnan di koral i palunan di mangel, ta e base di nos esfuersonan di konservashon p’e region akí. Ounke e menasanan ta hopi, nos lo enfoká riba mehorashon di e kalidat di awa. Un oumento di nutrientenan den e awa i sedimentashon dor di supstansianan den tera ku ta laba bai den laman, ta preshonnan lokal importante ku ta kousa destrukshon na refnan di koral. Nos ambishon ta pa amplia e proyektonan ku aktualmente ta ser ehekutá n’e islanan BES (p.e. e proyekto di Water Circles), i implementá nan na Kòrsou, Aruba, i St. Maarten tambe.
Banda di e enfoke riba awa sushi, nos meta tambe ta pa redusí menasanan di sushi marino dor di stimulá ku otro pais den region ta adoptá e método pa monitòr sushi marino. Por usa e data akí den futuro pa identifiká tendensianan i pa determiná si medidanan lokal pa ku redukshon di plèstik ta efektivo. Kaminda ta posibel, WWF-NL lo implementá i fasilitá proyektonan práktiko, manera yuda piskadónan mehorá sostenibilidat di práktikanan di peska, sostené gobièrnunan lokal ku implementashon di solushonnan basá riba naturalesa. Ademas WWF-NL ta sostené desaroyo di vishonnan riba término largu i strategianan di gobièrnunan nashonal i lokal pa loke ta trata awa sushi, peskeria i desaroyo spasial (di kosta). E vishonnan i strategianan mester enfoká riba naturalesa i ta resiliente pa kambio di klima.

Mangrove Maniacs ta hasiendo restorashon di palu di mangel © Casper Douma / WWF-NL
Mehorá salú di koralnan i restorá hábitatnan na kosta
Nos lo inisiá i sigui promové proyektonan inovativo dor di sostené, finansiá i ehekutá proyektonan di restorashon di yerba di laman, pal’i mangel (mangrove) i koral, i tambe proyektonan pa espesienan asosiá na refnan di koral. Restorashon di koral ta un hèrmènt ku por protehá (espesienan di) koral riba término largu. Ademas nos lo eksplorá posibilidatnan pa kolektá i restorá asina yamá grazers (por ehèmpel doktersvis, karkó, i seapel (zeeappel)), pasobra nan ta hunga un papel vital den tene e refnan di koral saludabel dor di kome alga (lima) ku ta krese riba e refnan. Nos mester traha ku naturalesa pa haña solushonnan ku ta benefisiá hende, naturalesa i animalnan. Algun ehèmpel ta pa tene proyektonan riba tur seis isla pa restorá yerba di laman i konservá mondinan di pal’i mangel ku ta funshoná komo ‘kwekerij’ pa piskánan i ta protehá kasnan den besindario kontra daño okashoná pa tormentanan.

Kwekerij di koral © Reef Renewal Foundation Bonaire