Reef Renewal Bonaire ta trasplantá 3 espesie di koral ku tin forma di sesu

Pa promé biaha den historia, 3 espesie di koral forma di sesu (ku ta parse baranka di piedra) a keda  trasplantá bèk pa e refnan di Boneiru, esta: ‘lobed star coral’ (Orbicella annularis), ‘mountainous star coral’ (Orbicella faveolata), i ‘great star coral’ (Montastraea cavernosa). Den e parti final di 2022, Reef Renewal Foundation Bonaire a kuminsá trasplantá fragmentonan di koral forma di sesu ku a keda plamá via fragmentashon kasi 2 aña promé i ku a ser kriá den ‘kwekerij’. Tur tres espesie di koral forma di sesu, di kual dos di nan ta den peliger di ekstinshon, ta elementonan klave di e ekosistema marino i lo oumentá e resiliensia di e refnan di Boneiru den añanan benidero.

RRFB boluntario ta trasplantá espesie di koral serka di e ‘kwekerij’. © RRFB

Na 2019, Reef Renewal Foundation Bonaire, ku pèrmit di gobièrnu i aporte di STINAPA, a kolektá algun   fragmento di koral forma di sesu for di kuater kolonia rondó di e isla. E fragmentonan akí a ser kologá na algun palu spesialmente diseñá den ‘kwekerij’, i pa e siguiente 2 añanan nan a ser vigilá di aserka pa wak si tin indikashon di malesa, ’bleaching’, i otro kousante di strès.

Fragmentonan di koral den e ‘kwekerij’. © RRFB

Na desèmber 2022, e promé koralnan forma di sesu ku tabata kla pa bai bèk na e refnan a ser hibá na diferente sitio di restorashon na Boneiru i a ser trasplantá usando un téknika nobo di pegamentu a base di semènt. Fragmentonan ta ser primí den kúpulanan chikitu di semènt fresku i pegá den santu òf na piedra. Ora nan bira duru, e strukturanan akí ta bira parti di e ref, kaminda e tim di Reef Renewal lo vigilá nan durante e próksimo añanan. Ounke RRFB a bin ta propagá larva di koralnan forma di sesu pa basta aña kaba, esaki ta e promé biaha ku e kolonianan a ser kriá i fragmentá den un ‘kwekerij’ promé ku nan ser trasplantá.

“Trasplante di e fragmentonan akí di koral forma di sesu pa promé biaha tabata un paso krítiko pa nos, unu ku tabata nesesario pa ‘fine-tune’ nos téknikanan di restorashon i establesé protokòlnan pa funshonamentu apropiá. Di awor en adelante, nos enfoke ta pa oumentá produkshon di e koralnan pa sigurá ku, huntu ku e yudansa di nos komunidat inkreibel di boluntarionan dediká, miles di koral lo ser trasplantá bèk den nos refnan tur aña.” – Francesca Virdis, Chief Operating Officer | Reef Renewal Foundation Bonaire

E proyekto di koralnan forma di sesu ta importante no solamente pa preservashon di espesienan klave, pero tambe pa sigurá e resiliensia di e refnan di Boneiru, mirando e menasanan kresiente ku tin, tantu lokal komo mundialmente. Dor di ekspandé e kantidat i tambe e espesienan di koral ku nan ta trasplantá, e fundashon ta introdusí e diversidat ku asina tantu tin mester na áreanan kaminda e ref a degradá, i asina pèrmití e koralnan pa por resistí mihó e ambiente di awendia ku ta kambia konstantemente i e kondishonnan insigur di futuro.

Ku orguyo WWF-NL ta sostené Reef Renewal Foundation Bonaire ku su esfuerso pa restourá refnan di koral na Boneiru.